Toki konut alımındaki 0,49 oranı faiz mi? İsmailağa’nın açıklaması

Konu ile alakalı İhsan Şenocak Hocaefendi’nin de ayrı bir bakış açısı var ancak İsmailağa’da bir fıkıh heyeti var ve İhsan Hoca’nın şüphelerini de giderecek açıklamalar yapılmış. Bu noktada hocaların görüşüp istişare ederek ortak bir fetva yayınlamaları hayırlı olur.

   İsmailağa, Diyanetin verdiği fetvadaki gerekçeleri kabul etmemekle beraber bu oranın neden faiz olmadığını yetkililerle yaptıkları istişareler neticesinde netleştirerek kamuyu açıklaması yaptı.

İşte o açıklama:

TOKİ 100 bin Sosyal Konut Projesine başvurunun caiz olduğuna dair, İsmailağa Fıkıh Kurulu tarafından daha önce bir video yayınlanmıştı. Başvuru döneminde, TOKİ’nin bilgilendirme metninde yer alan “Satış fiyatının %10’u peşin (Başvuru bedeli düşüldükten sonra kalan tutar), kalan tutarın tamamı aylık % 0.49 oran ve 240 ay vade ile sabit taksit ile ödenecektir. (T.C. Ziraat Bankası A.Ş. / T. Halk Bankası A.Ş. / Katılım Bankaları tarafından konut alıcılarına kredi kullandırılacaktır.)” ifadelerinin sıklıkla yanlış anlaşıldığı tespit edilmiştir. İşbu yanlış anlaşılmalar ve konuyla ilgili ihtisası olan veya olmayan hemen herkesin yorumları sebebiyle terettüp ettiğini düşündüğümüz sualler ve ortaya çıkan bilgi karmaşası üzerine bir başka açıklamaya ihtiyaç duyulmuştur.

İsmailağa Fıkıh Kurulu olarak, TOKİ’nin daha önceki projelerine fetva vermeyip 100 bin sosyal konut projesine neden fetva verdiğimize dair pek çok soru gelmektedir. Özellikle “%0,49 oranlı kredi” ifadesi üzerinden çeşitli sorular hatta eleştiriler yöneltilmektedir.

Şu husus özellikle bilinmelidir ki; İsmailağa Fıkıh Kurulu’nun herhangi bir şekilde faize cevaz vermesi asla söz konusu değildir. Hatta şüpheli şeylere dahi fetva vermemekteyiz. Fıkıh kurulumuz, zor fetva veren, bu konuda hassas davranan bir kurul olarak temayüz etmiştir.

İsmailağa Fıkıh Kurulu olarak, Diyanet’in fetvasının aksine, enflasyon oranının altında olsa dahi, reel faiz söz konusu olmasa bile akit esnasında şart koşulan herhangi bir fazlalığa câiz dememiz mümkün değildir. Enflasyon oranında faiz konusunda İmam Ebû Yûsuf Hazretlerinin kavlinin de yanlış anlaşıldığı kanaatindeyiz. Dolayısıyla, ortaya sürülen bu tür gerekçe ve misalleri kabul etmemekteyiz. İmam es-Serahsî’den getirilen, tüzel kişiliğe sahip kurumlar arasındaki borç alışverişi üzerinden öne sürülen itirazlar ise konuyla ilgisi bulunmayan itirazlar olup farklı bir alana taallûk etmektedir.

100 bin Sosyal Konut projesiyle ilgili fıkhî değerlendirmelerimizi yaparken, yönetim kurulu seviyesinde görevlilerle bilgi edinme hakkımız kapsamında gerekli bilgileri talep ettik ve çekincelerimizi belirten sorular yöneltip cevaplar aldık. Dayandığımız hususlar, tamamen yetkililerin verdiği bilgilere göredir. Birincil kaynaklar dışındaki bilgilerden yola çıkarak asla fetva vermemekteyiz. Kurumsal işlemlerde, şahısların beyanlarına göre değil; kurum yetkililerin beyanlarına ve ulaşabildiğimiz durumlarda resmî sözleşmelere göre değerlendirme yapmaktayız.

İşleyişle ilgili özellikle şu hususların bilinmesini isteriz: Proje kapsamında gerçekleştirilen işlemde, sözleşmede sadece TOKİ ve konut için başvuru yapan kimseler muhataptır. Ziraat Bankası veya Halkbank ise sadece tahsildardır. Bankalar tarafından TOKİ’ye herhangi bir ödeme veya toplu ödeme yapılması söz konusu değildir. Bankalar, akdin dışında sadece tahsilat işlemleri işin cüzi bir işlem ücreti alacaktır. TOKİ, konutları kendi parasıyla yapmakta ve ev ücretini vade oranında “%0,49” ile çarpıp akit anında tek fiyat olarak belirledikten sonra ödemeleri o plâna göre almaktadır. Bu işlemde kesinlikle faiz yoktur.

Konuyla ilgili olarak sıkça gündeme getirilen sorular şunlardır: Kredi verme durumu söz konusu değilse, insanların bankalara yönlendirilmesinin sebebi nedir? Bilgilendirme metninde “%0,49 kredi” ifadesinin kullanılmasının sebebi nedir? %0,49 oran kredi faizi mi yoksa vade farkı mıdır? TOKİ kredi kullanmayacaksa, bu finansmanı nereden sağlayacaktır? Proje kapsamında kaç sözleşme yapılacaktır? Faizli bir işlemde faiz olmadığını söylemek onu helâle çevirir mi? Faizsiz işlemlerde “kredi” ya da “faiz” ifadelerinin kullanılması o işlemleri haram kılar mı? Faizli bankayla işlem yapmak doğru mudur? Belirttiğimiz soruların ve konuyla ilgili akla gelebilecek daha birçok sorunun cevabı detaylı bir şekilde videomuzda yer almaktadır.