“Abdülhamid tahttan indirildi, Libya’da 300 yıllık huzur sona erdi”

Bir Arap haber sitesinde çıkan analiz haberde; Sultan II. Abdülhamid’in, Batı darbesiyle iktidara gelen ‘İttihat ve Terakki Komitesi’ tarafından tahttan indirilmesinden sonra, Libya’nın İtalyanlar tarafından işgal edildiği ve Osmanlı yönetimi altında 300 yıl süren huzurun sona erdiği belirtildi.

Türkiye’nin Libya’ya asker gönderme kararı, Arap basınında da büyük yankı buldu. Bir Arap haber sitesinde çıkan analiz haberde; Libya’daki Osmanlı döneminin 3 yüzyıldan fazla devam ettiği belirtilerek, Sultan II. Abdülhamid’in Batı destekli darbeyle iktidara gelen İttihat ve Terrakki Komitesi tarafından görevden alınmasından sonra İtalyanların, Libya’yı işgal ettiği ve 3 yüzyıldan fazla süren huzurun sona erdiğini yazdı.

Arab basınında çıkan, “Libya ve Osmanlı İmparatorluğu” başlıklı analiz haberin tam metni şöyle:

300 yıldan fazla süren Osmanlılar döneminde Libya, başarı ile damgalanmış bir dizi aşamalardan geçti.

İspanyollar Trablusgarp’ı Haziran 1510’da ele geçirdi. Yeni işgalcilere direnmenin insan maliyeti muazzamdı. Yaklaşık 5.000 yerel insan öldürüldü ve binlerce insan daha yakalandı.

İspanyol donanmasının komutanlarından biri, “Organlar şehrin dört bir yanına dağılmıştı ve ayağınızı sokacak yer yoktu” dedi.

Trablus daha sonra Afrika’nın kuzey kıyısında Müslümanlara saldırmaya devam etmek için bir üs olarak kullanmak amacıyla 1530’da St.John şövalyelerine teslim edildi, ancak şövalyeler yerel nüfusa karşı güçlü bir dirençle karşılaştı.

Trablus halkı yaklaşık 20 kilometre doğusundaki Tajura Kalesi’ne sığındı ve Haçlılarla savaşmaya başladı.

1551’de Libyalılar, o zamanlar İslam halifeliği olan Osmanlı İmparatorluğu’ndan akıllıca yardım istedi. Hareket savaşın gelgitini değiştirmekti.

Osmanlı yönetimi, askeri yetkili Hadım Murad Ağa liderliğinde Trablus’un doğu banliyösü Tajura’ya büyük bir filo ve binlerce asker gönderdi.

Osmanlı askeri, Tajoura’ya yerleşti ve Haçlılara karşı acımasız bir mücadele yürüttü.

Trablus kuşatmasına rağmen şehri ele geçiremedi, ancak kalenin devasa savunma surları üstesinden gelmeyi zorlaştırdı. Hadım Murad Ağa, Osmanlı yönetiminden bölgeyi kurtarmasını sağlamasını istedi.

O zamanlar Osmanlı İmparatorluğu’nun hükümdarı Sultan Kanuni, Türk donanması tarihindeki en büyük kişiliklerden biri olan Turgut Reis’i gönderdi. Ağustos 1551’de Haçlılar teslim oldu ve Turgut Reis kaleyi kuşattıktan sonra devasa kale düştü.

Osmanlı yönetiminden önce Libya’da birleşik bir hükümet sistemi yoktu. Osmanlılar, Barka ve Fezzan’ın Libya valiliklerinin geri kalanında genişlerken, modern devletin gelişimi hakkında bir anlayış vardı.

Osmanlılar dönemi, Libya’nın birçoğu başarı ile damgalanmış bir dizi aşamadan geçtiği 3 yüzyıldan fazla devam etti.

Yeni yöneticiler öğrenmeyi teşvik edip kentsel kalkınma ve tarımda ve Bedevilerin yerleşiminde çalıştıkça eğitim ve gelişim geldi. Ayrıca çöl boyunca kervan ticaretini canlandırdı, büyümeyi ve refahı canlandırdı.

Osmanlı mimarisi, camilerde, okullarda ve Trablus’taki ünlü Mushir Pazarı gibi geleneksel pazarlarda ve diğer resmi ve özel binalarda hala belirgindir.

1878’de Batı Avrupa’nın büyüyen güçleri Osmanlı İmparatorluğu’na meydan okudu ve aynı zamanda İtalya Libya’ya bakıyordu, ancak Sultan II. Abdülhamid, İtalyan açgözlülüğüne karşı tetikte kaldı.

Libya topraklarındaki güçlere yardım etmek için silah ve askeri yardım ve 15.000 asker gönderdi; eylemleri İtalya’nın Libya’yı işgalini ertelemesine neden oldu.

Daha sonra İtalya, Sultan II.Abdülhamid’in görevden alınmasının ardından 27 Nisan 1909’da Osmanlı İmparatorluğu’na yönelik bir darbede iktidara gelen Avrupa destekli ‘İttihat ve Terakki Komitesi’ döneminde 1911’de İtalya’yı işgal etti.

Abdülhamid’in tahttan indirilmesi ve İtalyanların Libya’yı işgal etmesinden sonra, Osmanlı yönetimi altında 300 yıldan fazla süren huzur sona erdi.

KAYNAK: TİMETURK