Namaz kılanın önünden geçmenin günahı nedir?
Soru: Namaz kılan bir insanın önünden geçmenin hükmü nedir?
Cevap: Namaz kılan bir kişinin önünde şayet sütre[1] bulunmuyorsa, önünden geçilmesi hususunda tehdidvâri rivayetler varid olmuştur. İmam Müslim’ in rivayetinde Bişr b. Said’, Zeyd b. Halid el-Cühenî’ nin “Namaz kılan kişinin önünden geçen kimse hususunda Resulullah’tan ne duyduğunu” sorma kasdıyla kendisini Ebu Cüheym’ e gönderdiğini ifade eder. Rivayetin devamında Ebu Cüheym şu sözü Resulullah Aleyhissalatü vesselâm’ dan nakleder:
لو يعلم المار بين يدي المصلى ما ذا عليه من الإثم لكان ان يقف أربعين خيرا له من ان يمر بين يديه
“ Namaz kılanın önünden geçen kimse üzerine ne kadar günah aldığını bilecek olsaydı, kırk (sene)[2]beklemesi onun önünden geçmesinden daha hayırlı olurdu”.[3]
Bundan ayrı olarak başka bir rivayette Efendimiz “Sizden biriniz insanlardan kendisini örten (muhafaza eden) bir şeye doğru namaz kıldığında birisi önünden geçmek isterse onu engellesin! Şayet o (önünden geçmek isteyen kimse bu amelinde) diretirse onunla mücadele etsin. Zira o şeytandır”[4] buyurmaktadır. Bu iki rivayetten de anlaşıldığı üzere namaz kılanın önünden geçmek gayet tehlikeli bir iştir. Fıkıh kitaplarında da geçen “ye’semu/ günahkar olur” ifadesi bu durumun vehametini izah eder mahiyettedir.
Ancak bu konuyla ilgili fukaha şöyle bir ayırıma gitmektedir: namaz kılanın kılmış olduğu mekân ufak mescit ise[5] önünden geçen kimse nereden olursa olsun günahkâr olur. Ancak mescit büyük mescit ise bu durumda namaz kılanın önünden geçen kimsenin günahkâr olabilmesi için bizzat secde ettiği mahalden geçmesi gerekir denildiği gibi bir kısımları tarafından bu sınır namaz kılanın görme alanı olarak tayin edilmiştir.[6] Yani ikinci görüşe göre büyük mescitte önden geçen kimsenin günahkar olabilmesi için namaz kılanın görme alanından geçmesi gerekmektedir. Bu görüş ihtiyata daha uygun olsa gerektir. Allahu A’lem…
[1] Parmak kalınlığında ve yarım metre boyunda namaz kılan kişinin önünden geçilmemesi için koyduğu engel…
[2] El-Bezzar, Müsned
[3] Müslim, II/ 58, Nurettin Itr, İ’lamu’l-Enâm, I/ 421 Daru’l-Farfur, Dımeşk, 1998 B.9
[4] Buhari, Sahih, 103-104
[5] Otuz metre karelik bir mekan sınırdır. Daha azı mescd-i sağir/ ufak mescit hükmündedir.
[6] Şeyhzade, Mecmeu’l-Enhur, I/ 183 Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998, B.1