Nuru’l İzah Tercümesi – Farzlara yetişme / Namazı kesme
Tek başına farz namazına başlayan bir kimse, birlikte namaz kılmak üzere (orada) cemaat olunduğunda, başladığı rek’atın secdesini yapmadıkça veya dört rek’atlı olmayan bir namazın (birinci rek’atın) secdesini yapsa (bile bu kılmakta olduğu) namazım keser ve imama uyar.
Eğer (kılmakta olduğu) dört rek’atlı bir namazın (birinci rek’atmm) secdesini yapmışsa, buna ikinci bir rek’at ekleyerek selâm verir ve imama uyar. Kılmış olduğu bu iki rek’at da olmuş olur.
Eğer üç rek’at kılmışsa (bunu) dörde tamamlar ve sonra da! ıfıle niyetiyle imama uyar, ancak ikindi namazlarında (böyle hvş yetle imama) uyulmaz.[1][1]
Üçüncüye kalkar da henüz secdesini yapmadan cemaatla nal az başlarsa, ayakta selâm vererek namazı bırakır ki (diğeı rüşler içerisinde) en doğrusu budur.
Cumanın sünnetini kılarken (imam-)hatib hutbeye çıkarsa 3ya öğle namazının sünnetini kılarken cemaatla namaz Lİmmaya başlanırsa, iki rek’atı tamamlayınca selâm verirki en Lakbûlü de budur- ve (başlayıp bıraktığı bu sünneti) farzdan son-ı kaza eder.
(Camiye) geldiğinde imam farz namazını kıldırıyorsa, sünnet amazıyla meşgul olmayıp imama uyar. Ancak, cemaata yetişeceinden eminse, sabah namazının sünnetini kılmaya durabilir, aksi aide onu da terkeder.
Sünnet Namazlarının Kazası
Sabah namazının sünneti, ancak farzıyla birlikte kılınnadığı zaman kaza edilebilir. Öğlenin dört rek’ath sünnetini farımdan evvel kılamadığı takdirde, aynı vakitte son iki rek’at sün-ıetinden evvel kılar.[2][2] Öğle namazının yalnızca bir rek’atını ceıtla kılan kimse[3][3] bu namazı cemaatla kılmış sayılmaz; ancak taat faziletine kavuşur.[4][4](Dört rek’atlı farzların) üç rek’atma şenler hakkında ise ihtilaf edilmiştir.
Diğer Bazı Hususlar
Vaktin çıkmayacağından emin olunduğu takdirde, farzlardan e nafile kılınabilir, aksi halde kılınamaz. Kim imama rükûda işir, tekbir alır ve imam rükûdan başım kaldırmcaya kadar ay-a durursa, o rek’ata yetişmiş sayılmaz. İmamın, kendisiyle naz caiz olacak kadar (bir âyet) okumasının ardmdan imamı bek-leden rükûya giden kimsenin namazı, imam kendisine rükûda işmesi halinde olur, aksi halde olmaz. Camide iken ezan okun-ju takdirde, namazı kılmadan camiden çıkmak mekruhtur. An-: bir başka cemaat teşkil edecekse (çıkması) mekruh olmaz. aı şekilde namazı tek başına kıldıktan sonra da (camiden çık-sı) mekruh değildir; ama öğle ve yatsı namazlarında (camiden) madan evvel cemaat teşkil olunursa her iki vakitte de nafile etiyle (imama) uymalıdır.
Bir namaz kılındıktan sonra, aynı namaz tekrar kılınmaz.
Geçmiş Konuyla Alakalı Sorular
Kılınamayan (kaçırılan) namazlarla vakit namazları arasındaki tertîb (sın îetme) nedir? Tertîbi düşüren şey nedir? Vitir de kaçırılan namazlar arasında alır mı?
Kaçırılan namazlarla vakit namazları arasında tertîb yönünden dikkat edilrnes eken şey nedir?
Namazın, şarta bağlı bozulması ne demektir? Şarta bağlı olarak bozulan na lz ne zaman bozulmuş olmaktan kurtulur? Bozulan nedir, namazın bizzat kendis yoksa sıfatı mı? Namazın sıfatının bozulması ne demektir?
Çokça namaz kaçırmış olanların yapması gereken şey nedir? (Namazları kaza kolaylaştırmak için ne yapmalıdır?
Başladığı bir farz namazını kesmek ne zaman caizdir, ne zaman uygun olmaz1!
Bir kimse dört rek’atlı bir farza başladıktan sonra cemaatla namaza baş! an irs yapması gerekir? Bir kimse dört rek’atlı bir namazın üç rek’atını kıldıktan sonra ce jatla namaz kılmaya başlanırsa ne yapması gerekir?
Bir kimse üçüncü rek’ata kalkmış ve henüz secdesini yapmadan cemaatla aza başlanmışsa ne yapmalıdır? Cumanın sünnetine başladıktan sonra hatıb hu ye çıkarsa veya Öğle namazının sünnetine başladıktan sonra cemaatla namaz ıslanırsa ne yapılmalıdır? Camiye, imam namaz kılmakta iken giren kimseye ne z an sünnetle meşgul olması caizdir, ne zaman değildir?
öğleden önceki sünnetin kazasıyla ilgili ne söylenilebilir? Kazası caizse, İlenin farzından sonra kılınan sünnetten öncs mi, yoksa sonra mı kaza edilmelidir? smaatla kılanlar, imamın kıldırmakta olduğu rek’ata ne zaman yetişmiş olurlar, ns iman olmazlar? Ezan okunduktan sonra namaz kılmadan camiden çıkılır mı? (Ezanın sonra) tek başına kılması (camiden çıkması için) yeterli midir? Bu genel bir Jküm müdür, yoksa bazı vakitlerde uygulanıp bazılarında uygulanmayan birşey idir?
[1][1] Burada kasdolunan şudur: Meselâ öğle namazı gibi dört rek’atlı bir namazın üç rek’atını kılmışken cemaatla namaza başlanırsa, kılmakta olduğu namazını bırakmayıp dörde tamamlar ve sonra da imama uyar. îmamla birlikte kıldığı bu namazı ise nafile yerine geçer. Eğer kıldığı bu namaz ikindi namazıysa, namazım tamamladıktan sonra kalkıp imama uymaz. Çünkü ikindi namazından sonra nafile namaz kılmak doğru olmaz. Aynı şey sabah namazı için de söz konusudur.
[2][2] öğlenin farzından evvelki sünnet, dört rek’at olup “son iki rek’at” ifadesiyle farzından sonraki iki rek’at sünnet kasdolunuyor. Âlimler, öğle namazının sünnetinden evvel farzını kılan kimsenin, Önce bu sünneti kaza edip etmeyeceği ve eğer edecekse son iki rek’at sünnetten önce mi, yoksa sonra mı kaza edeceği hususunda ihtilaf etmişlerdir. Bir kısmı hiç kaza edilmeyeceğini, çünkü bu sünnetin özel bir halde, yani öğlenin farzından evvel kılınması gerektiğini söylemiş; diğer bir kısmı ise farzdan sonra kılınan iki rek’attan önce kılınması gerektiğini, çünkü bu sünnetin yerinin sonrakinden önce bulunduğunu söylemişlerdir ki (bu kitabın) müellifinin tercihi
de budur. Diğer bir kısmı ise, Âişe (Radtyatlahu anha)’nin, “RasûluÜah (Aleyhissalâtü vesselam) öğlenin
farzından önceki dört rek’atlı sünneti kaçırdığında, bunu son iki rek’at sünnetten sonra kılardı” tarzındaki hadisine istinaden mezkûr sünnetin daha sonra kılınacağını ifâde etmişlerdir.
[3][3] Burada, öğle namazının bir rek’atmı cemaatla kılan kimsenin öğle namazını cemaatle kıldığı söylenemez denilmek isteniyor. Hatta, bir kimse Öğle namazını kesinkes cemaatle kılacağına dâir yemin etse de bu namazın bir rek’atmı cemaatla kılsa yeminini tutmamış olur.
[4][4] Cemaatın faziletli başka, sevabı başkadır. (Âlimler), dört veya üç rek’atlı bir namazın bir rek’atmı cemaatla kılan kimsenin cemaat sevabını elde edemeyeceği, aynı şekilde iki rek’atma yetişenlerin de (cemaat sevabına kavuşamayacakları hakkında ittifak etmişlerdir. Öte yandan üç rek’atlı namazların iki rek’atma veya dört rek’atlı namazların üç rek’atma yetişenler hakkında ise âlimler ihtilâf etmişlerdir. Bir kısmı, bu gibilerin, birşeyin çoğu tamamı hükmündedir gerekçesiyle, cemaat sevabına kavuşacağını, diğer bir kısmı ise kavuşamayacağını söylemişlerdir. Ama tamamının sevabı kadar değilse bile yetişebildiği kadarıyla sevaba kavuşulacağında herhangi bir ihtilâf yoktur.