Merhamet Etmek hakkında ayet ve hadisler
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor:
Allahu Teâlâ’nın yüz rahmeti vardır. Bunlardan birini insanlar, cinler, hayvanlar ve haşarat arasına indirmiştir. İşte onlar bu nedenle birbirlerine sevgi ve merhamet ederler. Vahşi hayvan da bununla yavrusuna şefkat eder. Allahu Teâlâ doksan dokuz rahmetini (âhirete) erteledi ki, onunla kıyâmet günü kullarına merhamet eder. (Buhârî-Müslim-Tirmizî-İbni Mâce)
Dünya, ay, güneş ve yıldızlar arası denge, çekim gücüne bağlı olduğu gibi toplumlar arası denge de merhamet duygusuna bağlı olduğundan, Yüce Allah rahmetinin yani merhametinin % 99 unu âhirete ertelerken, % 1 ini de insanlar, cinler, hayvanlar ve haşaratlar arasında taksim etmiştir. İşte Yüce Allah’ın sonsuz ve sınırsız rahmetinin yüzde biri ile ana-baba evlâdına bakar, kedi köpek yavrusunu emzirir, ana kuş yuvadaki yavrusuna yem taşır ve yırtıcı hayvanlar yavrusunu korumak için birbirine saldırır. Merhamet duygusu canlılar arası bir denge unsuru olduğundan,
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor:
Küçüklere merhamet etmeyen ve büyüklerin hakkını bilmeyen (saygı göstermeyen), bizden değildir. (Ebû Dâvûd)
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor:
Merhamet edene, Rahman (olan Allah) da merhamet eder. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki, göktekiler (melekler) de size merhamet etsin. (Tirmizî-Ebû Dâvûd-Ahmed İbni Hanbel)
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Merhamet etmeyene, merhamet edilmez. (Buhârî-Müslim-Tirmizî-Ebû Dâvûd)
Evet merhamet etmeyene, merhamet edilmez. Neden mi?
Yüce Allah buyuruyor:
İyiliğin karşılığı, ancak iyilik değil midir? (Rahman, 60)
Kim eşine, çevresine, yakınlarına, dostlarına ve din kardeşlerine sevgi ve merhametle yaklaşırsa kuşkusuz onlar da ona sevgi ve merhametle yaklaşır ve toplumsal düzen sağlanır. Kim de çevresine ve yakınlarına acımasızca kin ve nefretle yaklaşırsa, onlar da ona aynı şekilde yaklaşır ve sonuçta toplumsal düzen bozulur ve güven ortamı sarsılır.
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor:
Merhamet edin ki, size de merhamet edilsin. Bağışlayıcı olun ki, Allah da sizi bağışlasın. (Beyhakî-Ahmed İbni Hanbel)
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor:
Kim bir serçe kuşuna bile merhamet etse, Allah da kıyâmet günü ona merhamet eder. (Taberânî)
Merhametin farklı boyutları
Eşler arası merhamet
Yüce Allah buyuruyor:
(Birbirinize ısınıp) kaynaşmanız için (Allah’ın) size kendi (cinsi) nizden eşler yaratması, aranıza sevgi ve merhamet koyması O’nun (kudretinin) alâmetlerindendir. Kuşkusuz bunda düşünen bir toplum için ibretler vardır. (Rûm, 21)
Sevgi ve merhamet, eşler arası mutluluğun ve aile düzeninin mânevî şifreleridir. Eşler sağlıklı olup moralleri de iyi olduğu zaman birbirlerine sevgi ile yaklaşırlarsa, yuvada huzur ve çocukların psikolojisi düzgün olduğu gibi, Dertli, kederli ya da sağlık sorunları olduğu zaman da birbirlerine merhamet ile yaklaşırlarsa, yuvada yine huzur, çocukların psikolojisi düzgün, dünyaları ve âhiretleri mutlu olur.
Ana-babaya merhamet ve dua
Yüce Allah buyuruyor:
Onlara (ana-babana) merhamet ederek tevâzu kanadını ger ve: “Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni (bakıp) yetiştirdikleri gibi (şimdi) sen de onlara merhamet et” de. (İsrâ, 24)
Ana-babaya her zaman, özellikle yaşlılık dönemlerinde merhamet edip şefkat duygusu ile yaklaşmak ve onları böbürlenerek değil, tevâzu kanatları ile koruma altına almak Rabbimizin emri olduğu gibi “Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni (bakıp) yetiştirdikleri gibi (şimdi) sen de onlara merhamet et” diye dua etmek de Rabbimizin emridir.
Din kardeşleri arasında merhamet
Yüce Allah buyuruyor:
Muhammed Allah’ın Resûlü’dür. Onunla beraber olanlar, kâfirlere (din düşmanlarına) karşı çok şiddetli, kendi aralarında ise çok merhametlidirler. (Fetih, 29)
Din kardeşliği; gen kardeşliğinden daha faziletli, müslümanlar arası birlik, dayanışma ve kişisel çıkarlardan çok daha üstün olduğundan, müslümanlar birbirine merhamet ve hoşgörü ile yaklaşmalı, ufak tefek olumsuzlukları büyütüp din kardeşliği ilkesine zarar vermemelidir.
Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor:
Sattığı zaman, aldığı zaman ve alacağını istediği zaman (merhamet edip) kolaylık gösterene, Allah rahmet (merhamet) etsin. (Buhârî-İbni Mâce)
Günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan alım, satım ve borçlanma işlemleri merhamet sınırını aşıp kişisel çıkarlara dönüşürse, güven ortamı kalkar ve toplumsal denge-düzen bozulur. Bu nedenle Peygamberimiz (s.a.v.) “Sattığı zaman, aldığı zaman ve alacağını istediği zaman (merhamet edip) kolaylık gösterene Allah rahmet (merhamet) etsin” diye dua ediyor.
Sabır ve merhameti tavsiye
Yüce Allah buyuruyor:
Fakat o (insan), sarp yokuşu aşamadı (sınavı kazanamadı). O sarp yokuş nedir bilir misin? Köle azat etmek ya da açlık günlerinde yakını olan yetimi veya aç olup açıkta kalan bir yoksulu doyurmaktır. Sonra îman edenlerden, birbirlerine sabrı ve merhameti tavsiye edenlerden olmaktır. (Beled, 11-17)
Müslümanların kendileri tokken aç ve açıkta olanları düşünmeleri, kendileri çoluk çocuklarının başında ve eşleri ile aynı yatakta yatarken, haksız yere cezaevlerinde ve İsrâil zindanlarında yatanları kurtarmak için yılmadan olağanüstü bir çaba sarfetmeleri, sabır ve merhamet duygusuna bağlı olduğundan, Yüce Allah “Sonra îman edenlerden, birbirlerine sabrı ve merhameti tavsiye edenlerden olmaktır” buyuruyor.
Ahmet Tomor Hocaefendi – ihvanlar.net