Muhammed B. Abdilvehhâb ve Tekfir
İnsanımızın kendine yabancılaştırıldığı modern dönemde, kendi değerlerinin uzağına savrulmuş genç neslin bir kesimi can simidi olarak Vehhâbî akidesine sığınıyor. Kendisine okunan bir-iki ayet, bir-iki hadis ve sözüm ona Selef’ten nakledilen bir-iki anekdot, asırlar boyu en temel varlık alanını oluşturmuş bulunan Ehl-i Sünnet akidesini terk edip Vehhâbî ideolojisine kayması için fazlasıyla yeterli oluyor.
Oysa kendisine okunan ayetlerin delalet, hadislerinse hem sübut hem delalet yönünden arz ettiği durum kendisine belletildiğinin aksini ifade ediyor. Meselenin bu boyutu uzun izahat istediği ve bu yazıda bir başka noktayı ele almak niyetinde olduğum için oraya girmeyeceğim.
Bu ülkeye tekfirci zihniyet Suud ideolojisi üzerinden girdi. Oraya “ilim öğrenmek” için giden/gönderilen gençler, oradan “akide” öğrenip döndüler. Biz medreselerin köküne kibrit suyu döktüğümüz için “dini başka ülkelerden öğrenme” gibi bir garabet çıkmıştı ortaya çünkü.
Gençlerimiz oralara gittiler. Aldıkları eğitimle kafaları yeniden formatlandı; memleketlerine döndüklerinde artık onlar birer “davetçi” idi! Asırların birikimi üzerinde oturduğu halde bilinçli olarak cahil bırakılmış insanımıza yönelik “davet”lerinin ilk adımı şu oluyordu genellikle: “Siz aslında müşriksiniz. Tevhid’i bilmiyorsunuz. Biz şimdi size nasıl mü’min olacağınızı öğreteceğiz.”
Mekke müşrikleriyle kurulan paralellikler, onlar hakkında inmiş ayetlerin Müslümanlara yönelik birer silah olarak devreye sokulmasını da beraberinde getirdi. “Tevhid’i anlamak için önce müşrik olduğunuzu kabul etmelisiniz” demeye getiriyorlardı.
İşin enteresan kısmı: Bunu yaparken, kendilerine öğretilen ideolojinin müessisi Muhammed B. Abdilvehhâb’ın gerçek yüzü, fikirlerinin hakikati konusunda genellikle dürüst davranmadılar. Onun aslında “tekfirci” olmadığını ispat sadedinde bilerek ya da bilmeyerek yapmadıkları tevil kalmadı.
Oysa gerek kendi eserleri, gerek ed-Düreru’s-Seniyye isimli derleme, gerekse İbn Beşîr ve İbn Ğannâm gibi o ideolojiye mensup tarihçilerin yazdıkları elimizde. Bütün bu eserler gerçeği bütün çıplaklığıyla haykırıyorken Muhammed B. Abdilvehhâb’ın Ümmet’i tekfir etmediğini nasıl söyleyebiliyorlar, hayret etmemek elde değil.
Şu ifadeler bizzat Muhammed B. Abdilvehhâb’ın kaleminden: “Size kendimden haber veriyorum. Kendisinden başka ilah olmayan Allah adına yemin ederek diyorum ki, ilim öğrenmek için yola çıktım; beni tanıyanlar bilgili olduğumu sanıyorlardı. Oysa Allah’ın lütfettiği bu hayırdan1 önce ben Lâ ilâhe illallâh’ın manasını da bilmiyordum; İslam Dini’ni de. Hocalarım da aynı şekilde. Onlar arasında bunu bilen hiç kimse yoktu. Dünyadaki alimlerden, bu vakitten önce Lâ ilâhe illallâh’ın manasını ve İslam Dini’ni bildiğini iddia eden kimse yalan söylemiş, iiftira etmiştir! İnsanları aldatmıştır…”2
“Bilgi sahibi olan herkesin şu ikrarından haberdar oldunuz: İnsanlara beyan ettiğimiz Tevhid, Allah’ın, peygamberlerini tebliği için gönderdiği dindir. İnsanların çoğunluğunun inandığı itikatlar, Allah Teala’nın, “Kim Allah’a şirk koşarsa (bilsin ki) Allah cenneti ona haram kılmıştır. Onun varacağı yer ateştir”(5/el-Mâide, 72) ayetinde zikrettiği şirktir.
“Mekke’de, Medine’de, Mısır’da, Şam’da ve diğer yerlerde şu ana kadar işlendiğini bu kitapta zikrettiğimiz şeyler, kişinin kanını mübah kılan ve cehennemde ebedî olarak kalmayı gerektiren şirktir. Her kim bu dine girmez, onunla amel etmez, bu dinin dostlarına dostluk, düşmanlarına düşmanlık göstermezse, o kimse Allah’ı ve ahiret gününü inkâr eden kâfirdir. Müslümanların imamına ve Müslümanlara, böyle kimselerle cihad etmek ve onları öldürmek vaciptir. Ta ki tevbe edene kadar.”3
Bu sarih ifadeler Muhammed B. Abdilvehhâb ideolojisinin “tekfirci” olup olmadığını açık bir şekilde ortaya koyuyor. Verilebilecek yüzlerce örnekten sadece birkaçı bunlar. Arzu edenler için daha fazlasını da ortaya koyabilirim.esini göstererek.
1 “Tevhid inancı” adına binlerce insanı tekfir edip kanını akıttığı ideolojiyi kast ediyor.
2 ed-Düreru’s-Seniyye, XIII, 48.
3 ed-Düreru’s-Seniyye, I, 65-6.
Ebubekir Sifil Hocaefendi – Vahdet Gazetesi