İman Nedir – İman hakkında ayet hadis ve kıssalar
AYET-İ KERİMELERBakara / 3. Onlar gayba inanırlar, namaz kılarlar, kendilerine verdiğimiz mallardan Allah yolunda harcarlar.
Mu’minun / 58-60. Rablerinin âyetlerine inananlar; Rablerine ortak tanımayanlar; Ve Rablerine dönecekleri için yapmakta oldukları işleri kalpleri çarparak yapanlar;
Fetih / 4. İmanlarını bir kat daha arttırsınlar diye müminlerin kalplerine güven indiren O’dur. Göklerin ve yerin orduları Allah’ındır. Allah bilendir, her şeyi hikmetle yapandır.
Bakara / 82. İman edip yararlı iş yapanlara gelince onlar da cennetliktirler. Onlar orada devamlı kalırlar.
HADİS-İ ŞERİFLER
* Ebû Hüreyre radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Nebiyy-i Muhterem salla’llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Îmân altmış bu kadar şu’bedir. Hayâ da îmânın bir şu’besidir.
* Ebû Hüreyre radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Resûlu’llâh salla’llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Nefsim yed-i kudretinde olan Allâhu Zü’l-Celâl’e kasem ederim ki hiç biriniz ben ona pederinden de, evlâdından da daha sevgili olmadıkca îmân etmiş olmaz.
* Enes radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Nebiyy-i Mükerrem salla’llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Kimde üç şey bulunursa halâvet-i îmânı tatmış olur. Allâh ile Resûlu’llâh kendisine mâadâlarından daha sevgili olmak; bir kimseyi sevmek, fakat yalnız Allâh için sevmek; (Allâh, onu küfürden kurtardıktan sonra) yine küfre dönmekten ateşe atılacakmışcasına hoşlanmamak.
* Ebû Saîd-i Hudrî radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Nebiyy-i Mükerrem salla’llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Ehl-i Cennet Cennet’e, ehl-i Dûzah Dûzah’a girdikten sonra Allâhu Teâlâ Azze ve Celle: “Kimin kalbinde bir hardal tânesi ağırlığınca îmân varsa (ateşden) çıkarınız.” diye ferman buyuracaktır. Bunun üzerine (bu gibiler) simsiyah kesilmiş oldukları halde çıkarılıp Nehr-i hayât (yâhud Nehr-i hayâ, yâhud da Nehr-i hayâ’) içine atılacaklar ve (orada) sel uğrağında kalan yabânî reyhan tohumları nasıl (sür’atle) biterse öylece biteceklerdir. Görmezmisin, bunlar (ne güzel) sapsarı olarak (ve iki tarafına) salınarak sürer?
* (Abdu’llâh) b. Ömer radiya’llâhu anhümâ’dan:Şöyle demiştir: Resûlu’llâh salla’llâhu aleyhi ve sellem (bir gün) Ensâr’dan bir kimsenin yanından geçiyordu. Ensârî, kardeşini hayâdan menediyordu. Resûlu’llâh salla’llâhu aleyhi ve sellem: “Ona ilişme. Hayâ îmândandır.” buyurdu.
* Ebû Hüreyre radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Resûlu’llâh sall’llâhu aleyhi ve sellem’e: “Amelin hangisi efdâldir?” diye sordular. “Allâha ve Resûlüne îmân.” buyurdu. “Ondan sonra hangisi?” dediler. “Allah yolunda cihâd.” buyurdu. “Ondan sonra da hangisi?” diye sordular. “Makbûl (olmuş, içine günah ve riyâ karışmamış) Hac.” cevâbını verdi.
* Enes radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Nebiyy-i Muhterem salla’llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Lâ İlâhe İllâ’llâh deyib de kalbinde bir arpa ağırlığınca hayır (yâni îmân) bulunan kimse Cehennem’den çıkacaktır. Lâ İlâhe İllâ’llâh deyib de kalbinde bir buğday ağırlığınca hayır (yâni îmân) bulunan kimse Cehennem’den çıkacaktır. Lâ İlâhe İllâ’llâh deyip de kalbinde bir zerre ağırlığınca hayır (yâni îmân) bulunan kimse Cehennem’den çıkacaktır.
* İbn-i Abbâs radiya’llâhu anhümâ’dan:Şöyle demiştir: Abdü’l-Kays Vefd’i (Bahreyn taraflarından) Nebiyy-i Muhterem salla’llâhu aleyhi ve sellem’in huzûruna geldikleri zaman: “Siz kimlerdensizin?” yâhud “Nerenin vefdisiniz?” diye sordu. “Biz Rebîa (kabâilin) danız.” dediler. “Hoş geldiniz. (Allâh sizi) utandırmasın, pişmân etmesin.” buyurdu. Bunun üzerine “Yâ Resûlâ’llâh, biz sana yalnız şehr-i Harâm’da gelebiliriz. (Bilirsin ki) aramızda kâfir olan (kabâil-i) Mudar’dan şu cemâat vardır. O halde bize kesdirme bir şey emret de geride kalanlarımıza haber verelim, o sebeple de Cennet’e girelim.” dediler. (Nebî aleyhi’s-salâtü ve’s-selâm’a) içkileri (yâhud içki kaplarını) de sordular. (Resûlu’llâh salla’llâhu aleyhi ve sellem) onlara dört şey emretti, dört şeyden de nehyetti. Onlara yalnız Allâh’a îmân ile emrettikten sonra “Bilirmisiniz yalnız Allâh’a îmân etmek ne demektir?” diye sordu. “Allâh ve Resûlü a’lemdir.” dediler. “Allâh’dan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Resûlu’llâh olduğuna şahâdet, Namaz’ı ikâme, Zekât’ı edâ etmek, Ramazan orucunu tutmak, ganîmetin humsunu vermektir.” buyurdu. Kezâlik onları (dört şeyden, yâni) hantem, dubbâ’, nakîr, müzeffet (denilen kaplara hurma, yâhud üzüm şırası koymak)den nehyetti. (İbn-i Abbâs radiya’llâhu anhümâ’nın) müzeffet yerine mukayyer dediği de mervîdir.
* Zeyd b. Hâlid-i Cühenî radiya’llâhu anh’den:Şöyle demiştir: Resûlullâh salla’llâhu aleyhi ve sellem Hudeybiye’de geceleyin yağan yağmurdan sonra bize sabah namazını kıldırdı. Namazdan çıkınca (mübârek) yüzünü cemâate döndürüp: “Bilir misiniz, Rabb’ınız Azze ve Celle (Hazretleri) ne buyurdu?” diye suâl etti. “Allah ve Resûlü a’lemdir” dediler. Dedi ki (Allâhu Teâlâ ve Tekaddes Hazretleri): “Kullarımdan kimi bana mü’min, kimi kâfir (olarak) sabahı etti. Her kim Allâh’ın fazl u rahmeti ile üzerimize yağmur yağdı dedi ise, işte o bana îmân etmiş, yıldıza etmemiştir. Her kim de falan ve falan (yıldız)ın nev’i (yâni batıp doğması) ile üzerimize yağmur yağdı dediyse, işte o, bana îmân etmemiş, yıldıza etmiştir” buyurdu.
* Ebû Şüreyh radiya’llahu anh’den şöyle dediği rivâyet olunmuştur. Nebî Salla’llahu aleyhi ve sellem (bir kere arka arkaya üç kere yemîn ederek) Vallahi îmân etmiş olmaz, vallahi îmân etmiş olmaz, vallahi îmân etmiş olmaz! Buyurdu. (Mecliste hazır bulunanlar tarafından): Yâ Resûla’llah! Bu îmân etmiş olmıyan kimdir? Diye soruldu. Resûl-i Ekrem: Kim olacak, şu komşusu zulmünden, şerrinden emîn olmayan kişi, diye cevab verdi.
* Abdullah İbn-i Hişâm’dan şöyle dediği rivâyet olunmuştur:Biz bir kere Nebî Salla’llahu aleyhi ve sellem ile berâber bulunuyorduk. Resûlu’llah, Ömer’in elini tutmuştu. Ömer: – “Yâ Resûla’llah! Sen bana muhakkak ki her şeyden çok sevimlisin, ancak canımdan değil” dedi. Resûl-i Ekrem: – “Hayır (öyle söyleme) hayâtım yed-i kudretinde olan Allah’a yemîn ederim ki, ben sana hayâtından daha sevimli olmadıkça (îmânın kemâle ermez)” buyurdu. Bunun üzerine Ömer: – “Öyle ise, şu anda yâ Resûla’llah! Muhakkak ki, Sen canımdan da sevimlisin” dedi. Resûl-i Ekrem de: – “Şimdi yâ Ömer! Îmânın kemâle erdi!” buyurdu.
* İbn-i Abbâs radiya’llahu anhümâ’dan rivâyete göre, Nebî Salla’llahu aleyhi ve sellem Mikdâd radiya’llahu anh’e şöyle buyurmuştur:Ey Mikdâd! Bir mü’min kişi, kâfir olan kavmi arasında îmânını gizleyip (selâmete erişince) îmânını açıklasa, bunun üzerine sen de (onun îmânına i’timâd etmiyererk) öldürsen (doğru değildir). Nasıl ki, sen de Hicret’den önce Mekke’de îmânını gizliyordun.
* Enes (İbn-i Mâlik) radiya’llahu anh’den Nebî Salla’llahu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu işittim, dediği rivâyet olunmuştur: Kıyâmet günü hulûl ettiğinde (Umûmî sûrette) ben şefâ’at ederim. Bunun üzerine ben: Yâ Rabbî! Gönlünde hardal dânesi kadar îmânı olanları Cennet’e koy, diye niyâz ederim, bunlar Cennet’e girerler. Sonra ben: Yâ Rabbî! Hardal dânesinden az îmânı olanları da koy, diye şefâ’at ederim. Enes İbn-i Mâlik der ki: (Az bir îmânı) dediği sırada ben Resûlu’llah’ın parmaklarına bakar gibi idim. O parmaklarını biribirine zam ederek işâret ediyordu.
“İman”, asıl lügatta “emn” ve “emân” kökünden türemiş “if’al” vezninde bir kelimedir. Hemzesi, ta’diye (geçişli kılmak) ve bazan sayrûret (olmak, hal değiştirmek) anlamlarında kullanılır. Geçişli olduğuna göre “güven vermek”, “emin kılmak” demektir ki, Allah’ın isimlerinden olan “Mümin” (güven veren, emin kılan) bu anlamdadır. Sayrûret (olmak) mânâsına olduğuna göre de “emin olmak” demek olur. Ve “sağlam” ve “güvenilir” olmak, itimat etmek mânâsını ifade eder ki, dilimizde inanmak denilir. Dil geleneğinde ise mutlaka tasdik etmek anlamındadır. Çünkü tasdik eden, tasdik ettiğini yalanlamaktan emin kılmış veya kendisi yalandan emin olmuş olur. İman bu mânâlarda “ona inandı” gibi bizzat geçişli olur.
Bir şeyi tasdik etmek, onu doğru olarak almak demektir. Sıdk (doğruluk) ise ya kelime veya sözle ilgili olduğundan, imanın da ilgilendiğiyle ilgisi bu ölçüde çeşitli şekillerde cereyan eder. Mesela Allah’a iman ile Allah’ın kitabına ve ahirete iman şekillerinde bazı anlam farkları vardır. Bununla beraber tasdikin esas menşei (kaynağı) doğru sözde; doğru sözün menşei de hükmün doğruluğunda yani vakıaya (olaya) uygunluğundadır.
Zihin ve hariç (dış), diğer deyişle kalp ve göz, işte doğruluk ve gerçeklik, bu karşılıklı iki taraf arasındaki doğruluk ve uygunluk ölçüsündedir. Olaya uygun olan ve uygun olabilen zihin ve kalp doğru; bunun zıddı doğru değildir. Şu halde iman ve tasdikin başlangıcı, bu doğruluk ve uygunluk ölçüsünü kabul ve itiraf etmektir. Aynı olay insan ruhunda veya huzurunda bizzat mevcut ise görmeye ait tasdiktir, hissî veya aklî bedâheti (apaçıklığı) tasdik etmek gibi. Bizzat değil de hazır olan bir delil veya bir gösterici aracılığı ile hazır ise gıyabî (görmeden) tasdiktir. Bu durumdaki o görünmeyen olay, benzerleri ve zıdları ile, az çok kıyas edilebiliyor ve sınırlanabiliyorsa, delilin devamlılığı ve yansımasındaki zaman süreci ölçüsünde özetli veya etraflı tasdik, resmi veya sınırlı bir bilgi, belirli bir tasavvur ifade eder. Olay görünmeyen, eşsiz ve zıtsız, benzersiz ve nazîrsiz ise, o görünmeyen tasdik, sınırlı bir bilgi değil, sınırsız bir salt inanma olur ki, genellikle iman denince bu anlaşılır. Bu iman, ilmin hem başı ve hem gayesidir. Ve bundaki sağlıklı biliş, ilme ait bilişten yüksek ve kuvvetlidir. Zira her tasavvura bağlı sınırlama delil olarak alınmayıp da, istenilen bizzat olarak alındığı zaman birer kesin bilgi engeli olabilir ve bildiğinin ötesini inkar eden cahil kalır. Fakat böyle bir sınırsız imânâ layık olan ancak Allah Teâlâ’dır. Allah’a iman, bu şekilde, görünenden görünmeyene sonsuz olarak uzanır gider…
Îmân, İslâm’ı dil ile ikrar kalb ile tasdikten ibarettir. O, sonsuz bir güç ve kuvvet kaynağıdır. Ancak istenen semereyi ve arzu edilen neticeyi elde edebilmek için, îmânın amel ile takviye ve desteklenmesi şarttır.
Amelin, Allah’ı görüyor gibi yapılmasına ise “ihsan” denir.
Îmân ve ihsan, gözde ziya ve cesedde can gibidir. Bu iki temel esasa bağlı olarak farz ve nâfilelerin yerine getirilmesi ise, sonsuzluğun semalarına açılmada iki nurânî kanat durumundadır.
İMAN EDEN İNSANIN DEĞİŞMESİ
Musab soylu bir aileden ayrılıp gidiyor. İlk olarak Medine-i Münevvereye gönderiliyor. Kuran’ın muallimi. Musab soylu bir aileden ayrılıp gidiyor.
Musab, bizim gibi günde önüne üç defa sofranın gelip uzandığı bir delikanlıdır. Yatağına yatarken tüyden yataklar içinde. Anası bir kaç defa sağını solunu bastırır. Alnından öper, uyudun mu canım evladım der. Sabahta onu ninni ile uyarır. Musab resulü ekreme iman eder. İman eder yumuşak döşeği terk eder. Zira artık anası Musab’ı sevmemekte belki dövmektedir.
Musab iman eder, yeme içmeyi de terk eder. Zira yemeden içmeden mahrum edilmiştir. Ve bu iş bitmemiştir. Musab, sonra da Medine-i Münevvereye gidip resulü ekremin davası istikametinde irşat ve tebliğ vazifesini yapmaktadır. Medine’ye gider. Bir sene Medine-i Münevverede kalır.
Arkadaşlarından dinliyoruz. Zira kendisi gül devrini göremedi. İki sene üç sene irşat vazifesi yaptı. Bedir’de resulü ekremin yanında bulundu. Uhud’da da yanında olayım ya resulullah dedi. Yirmi iki yaşında vardı yoktu. Bıyıkları henüz terliyordu. Kılık ve kıyafetiyle resulullaha çok benziyordu. Allah resulü Uhud’da cübbesini çıkarıp sırtına giydiriyor. Şu bu gün senin sırtında dursun diyordu. O da şeref saydığı cübbeyi sırtında taşıyordu. Allah resulünun şehit etmeye gelen ibni Kamihe resulullahı şehit ettim diye Musab’ı buduyordu. Seve kolunu veriyordu. Sağ koluna inip kalkan kılıç darbesi karşısında, kolu bir ağaç dalı gibi budanıp yere düşünce elhamdülillah resulullahın kolu kurtuldu diyordu. Sol kolu koparken elhamdülillah resulullahın kolu kurtuldu diyordu. Başını uzatırken yazan,anlatan anlatıyor, vur bir bu kaldı diyordu. Boynuna darbe inince elhamdülillah resulullahın başı kurtuldu diyordu. Kendisini bir hırkaya sarıp, resulullahın hırkasına sarıp Uhud’un sinesine gömüyorlardı.
Yapa bileceği her şeyi yapmıştı. Kafasını kullanmış irşat tebliğ vazifesini yapmıştı. Gönlünü kullanmış güvercinler gibi yukarılara çıkmıştı. Cesedi Allah resulünun önünde etten kemikten bir rükün olarak kullanmıştı. Sonrada Uhud’un sinesine yıkılıp gitmişti. Sırtında parçalanmış cübbe kendisine kefen olmaya yetmeyince ya resulullah ne yapalım dediler. Vücudu kapanmıyor, canım çıksın. Yumuşak döşeklerde yatan Musab’ım vücudu kefen bulamıyordu. Ne yapalım ya resulullah. Avret yerini kapayın. Başı, ayakları açıkta kalsın diyordu. Ve o gün Musab’ın yerine onun kılıcı elinde bir melek resulü ekremin önünde akşama kadar savaşıyordu.
Ebu Naim naklediyor. İkidiye doğru güneş gurup ederken resulullah hala Musab’ın savaştığını zannediyor. Musab deyince, ben Musab değilim diyor. Musab tâ sabahtan vefat etmişti. Musab sabahtan doğranıp gitmişti. Canı kalmıştı onu da Allah yolunda vermişti.
İMAN VE KÜFÜR
“Birbirine en uzak şeyler nelerdir?” denilirse küfür ve iman diyebilirsiniz; neticeleri itibarıyla böyledir. Fakat, hayat içinde yaşadığınız şeyler itibarıyla; hisleriniz, hevesleriniz veya vicdanınız, şuurunuz ve latife-i Rabbaniyeniz açısından bakınca birbirine en yakın şeyler de küfür ve imandır. Aralarında incecik bir perde vardır.
Onun için perdenin öte tarafına yuvarlanıp düşenlerin dedikodusunu edip, “Nasıl oldu da düştüler?” falan deme yerine “Allah bizi düşürmesin.” diye Cenab-ı Hakk’a teveccüh edip yalvarmak lazımdır. Devamlı surette, “Rabbena la tüziğ kulûbenâ ba’de iz hedeytenâ-Allahım hidayet buyurduktan sonra kalplerimizi kaydırma.” demek gerekir.
Bütün kardeşlerimiz için de aynı duayı yapmalıyız. Çünkü hiç umulmadık kimseler kaybedebilir. Vahye katiplik yapan insan vardır ki kaybetmiştir. İster tahribatın kolay olmasına, ister şeytanî meselelerin insana daha cazip, daha hoş gelmesine, isterseniz de her zaman tetikte yaşayamamaya.. neye verirseniz veriniz, hiç beklenmedik anda kayabilir ve devrilirsiniz.
TİTO’DAN TARİHÎ İTİRAFLAR
Ömrünün elli yılını komünist ideoloji yolunda harcayarak bu bâtıl davasında şöhreti yurt dışına kadar taşmış bir insan olan Salih Gökkaya, hayatının son yıllarında İslâm’la müşerref olarak Hakk’a rücû eder. Gökkaya, Komünizm fırtınalarının bütün dünyayı kasıp kavurduğu bu günlerin birinde “Türkiye Komünist Talebe Teşkilatı Başkanı” sıfatıyla Yugoslavya Devlet Başkanı Mareşal Josip Broz Tito’nun(1892-1980) şeref misafiri olarak Belgrad’a davet edilir.
Ömrünün son günlerini geçirmekte olan Tito’yu ziyaret ettiklerinde, hayatını komünizme adayan bu ihtiyar liderin pişmanlık içinde dudaklarından dökülen şu itiraflar, apayrı bir tarihî kıymet ifade etmektedir:
Yoldaş, ben ölüyorum artık… Ölümün ne derece korkunç birşey olduğunu size anlatamam. Anlatsam bile sıhhatli ve genç olan sizler, bu yaşta bunu anlayamazsınız. Düşünün; ölmek, yok olmak… Toprağa kanşmak ve dönmemek üzere gidiş… işte bu çıldırtıyor beni… Dostlarımızdan, sevdiklerimizden, unvan ve makamlardan ayrılmak… Dünyanın güzelliklerini bir daha görememek… Ne korkunç birşey anlamıyor musunuz?
Yoldaşlarım, sizlere açık bir kalple itirafta bulunmak istiyo¬rum:
Ben öldükten sonra, toprak olacaksam, diriliş, ceza veya mükafat yoksa, benim yaptığım mücadelenin değeri nedir? Söyleyin bana? Ha yoldaşlarımın kalbine gömülecekmişim veya unutulmayacakmışım veya alkışlanacakmışım neye yarar?
Ben mahvolduktan sonra, beni alkışlayanların takdir sesleri, kabirde vücudumu parçalayan yılan ve çıyanları insafa getirir mi? Söyleyin bu gidiş nereye? Bunun izahını Marks, Engels, Lenin yapamıyor.
İtiraf etmek zorundayım;
Ben Allah’a, peygambere ve ahirete inanıyorum artık. Dinsizlik bir çare değil. Düşünün, şu kainatın bir Yaratıcısı, şu muhteşem sistemin bir Kanun Koyucusu olmalıdır… Bence ölüm de son olmamalıdır…
Mazlumca gidenlerle, zalimce ölenlerin bir hesaplaşma yeri olmalıdır. Hakkını almadan, cezasını görmeden gidiyorlar. Böyle keşmekeş olamaz. Ben bunu vicdanen hissediyorum. Öyle ki, milyonlarca suçsuz insanlara yaptığımız eza ve zulümler, şu anda bağazıma düğümlenmiş bir vaziyette…
Onların ahlarına kulak verecek bir merci olmalı… Yoksa insan teselliyi nereden bulacak? Bunların bir açıklaması olmalı… Marks bu mevzuda halt işlemiş. Uyuşturmuş beynimizi …
Nedense ölüm kapıya dayanmadan bunu idrak edemiyoruz. Belki de göz kamaştırıcı makamlar buna engel oluyor. Ben bu inancı taşıyorum yoldaşlarım, sizler de ne derseniz deyin…